Ars Cameralis: Oblicza Rolanda Topora

Umarła! A jednak to dziwne. Była taka niepoważna...
„Tango”, Sławomir Mrożek

Przysięgam, że uczepienie się tego cytatu było moją pierwszą reakcją na wiadomość, że 16 kwietnia 1997 roku zmarł geniusz purenonsensu, Roland Topor. Jak to możliwe, że mistrza makabry spotkało coś tak trywialnego jak śmierć? Przecież tylko jemu pozwalała się z siebie naśmiewać w „Made in Taiwan, Copyright in Mexico”, tak ostro, jak to tylko autor „Czterech róży dla Lucienne” potrafił. A jednak od tego wydarzenia minęło już dziesięć lat i aby tę rocznicę uczcić jak należy, tegoroczną edycję Ars Cameralis w znacznym stopniu poświęcono właśnie Toporowi.

Jego wielbicieli czeka prawdziwa uczta. Otworzy ją „Święty Proutto”, Elżbiety Jeznach i Compagnie Miettes de Spectacles, czyli marionetkowa adaptacja „Świętej księgi cholernego Proutto” – książki o sadomasochistycznej relacji między ekscentrycznym bogiem i jego jedynym ocalałym wyznawcą. Potem zacznie się dwudniowy pochód filmów na podstawie dzieł Topora przez ekran Rialta. Na początek podwójna dawka filmów René Laloux: 11 listopada zobaczymy „Ślimaki” o paraliżującej życie małego miasteczka inwazji przerośniętych skorupiaków zwabionych do wyhodowanej na łzach ogrodnika sałaty oraz „Dziką planetę” – socjologiczne science fiction o walce pomiędzy sympatycznymi Omami oraz ich prześladowcami Draagami, która wedle znawców gatunku ponoć ma symbolizować sowiecką okupację Czechosłowacji. Następnego dnia będziemy mogli powzruszać się losem bohaterów teatru telewizji „Zima pod stołem” Ewy Pytki-Chylareckiej: rosyjskiego artysty i jego przyjaciela szewca reperującego buty pod stołem sympatycznej slawistki oraz podywagować, jak też mógł wyglądać pobyt w Bastylii Markiza de Sade, zręcznie opisany w „Markizie” przeniesionym na ekran przez Henriego Xhonneux.

W Rondzie Sztuki zorganizowana zostanie wystawa prac Topora oraz artystów inspirujących się jego dziełami. Jej otwarciu towarzyszyć będzie spektakl muzyczny „Kropki nad i” Pasquale d’Inca, którego premiera miała miejsce w latach 90. Jego współtwórcą i autorem tekstów piosenek jest świętej pamięci mistrz. Ostatnim z serii „topornych” przedstawień będzie kultowy już „Toporland” Unii Teatr Niemożliwy, który jest chyba najbardziej uniwersalnym przekładem języka Topora na dźwięki kontrabasu oraz kształt i szelest wielkiego tekturowego rulonu. Cały ten mały „festiwal w festiwalu” podsumują dwie rozmowy – pierwsza będzie miała miejsce w Instytucie Języków Romańskich i Translatoryki Uniwersytetu Śląskiego. Jej tematem będzie specyfika przekładu dzieł wielkiego Rolanda. Dyskutować będą tłumaczka dzieł Topora Agnieszka Taborska oraz jego partnerka, Marie Binet. Z kolei do rozmowy, która toczyć się będzie w Korezie, zaproszono nie tylko obie wymienione panie, ale również Jana Gondowicza, Pasquale d’Inca, Ginę Kehayoff oraz Nicolasa Topora – syna Rolanda i współautora wspomnianego już „Made in Taiwan, Copyright in Mexico”. Wielbicieli mistrza uprasza się wyłącznie o pozostawienie noży w domu.

tekst: Pola Sobaś-Mikołajczyk | na zdjęciu: Pasquale d’Inca

Program:
11.11 niedziela
Katowice > Kinoteatr Rialto > godz. 17.00
Spektakl teatru marionetek „Święty Proutto”; adaptacja noweli Rolanda Topora i reżyseria – Elżbieta Jeznach & Compagnie Miettes de Spectacles

Katowice > Kinoteatr Rialto > godz. 18.00
Przegląd filmów – dzień I: „Ślimaki” (anim.), 1965, reż. René Laloux, scen. Roland Topor, Réné Laloux (10 min.) + „Dzika planeta” (anim.), 1973, reż. René Laloux, scen. Roland Topor, René Laloux (72 min.).
bilety: 8 zł

12.11 poniedziałek
Katowice > Rondo Sztuki > godz. 17.00
Wystawa: prace graficzne Rolanda Topora (linoryty, litografie, rysunki, plakaty) + „Pan Topor dziś nie przyjdzie” – Hommage à Roland Topor. Udział biorą: Paweł Althamer, Mirosław Bałka, Izabella Gustowska, Grzegorz Klaman, Grzegorz Sztwiertnia, Szymon Kobylarz. W programie wernisażu: film dokumentalny „Sny Topora”, reż. Gerhard Thiel, 1994 (52 min.)
wstęp wolny

Katowice > Rondo Sztuki > godz. 18.00
„Kropki nad i” – spektakl z piosenkami Rolanda Topora w wykonaniu Pasquale d’Inca
wstęp wolny

Katowice > Kinoteatr Rialto > godz. 19.00
Przegląd filmów – dzień II: spektakl Teatru Telewizji „Zima pod stołem”, 1996, reż. reżyseria Ewa Pytka-Chylarecka (84 min.) + „Markiz”, 1989, reż. H. Xhonneux, scen. R. Topor, H. Xhonneux ( 79 min.)
bilety: 8 zł

13.11 wtorek
Sosnowiec > Instytut Języków Romańskich i Translatoryki Uniwersytetu Śląskiego > godz. 11.00
Spotkanie z Marie Binet i Agnieszką Taborską
wstęp wolny

Katowice > Teatr Korez > godz. 18.00
„Toporland” – spektakl w wykonaniu Unii Teatr Niemożliwy
bilety: 25 zł i 15 zł

Katowice > Teatr Korez > godz. 19.30
Dyskusja „Wokół twórczości Rolanda Topora”. W rozmowie udział wezmą: Jan Gondowicz, Marie Binet, Nicolas Topor, Pasquale d’Inca, Gina Kehayoff. Prowadzenie: Agnieszka Taborska
wstęp wolny

>>> zobacz cały program Festiwalu Ars Cameralis

Dodaj do: |